…en voor welke periode geldt dat dan? Het kan voor de belastingen een groot verschil maken of u wel of niet een partner hebt. Daar kunt u mee geconfronteerd worden bij de jaarlijkse belastingaangifte die één dezer dagen ongetwijfeld weer veel mensen de nodige hoofdbrekens gaat kosten. En de regels voor het fiscale partnerschap zijn met ingang van 2011 nogal gewijzigd. Het kan er zelfs toe leiden dat gehuwden in 2010 niet als partners werden beschouwd omdat zij ‘duurzaam gescheiden’ leefden, maar dat zij op basis van de nieuwe regels voor 2011 weer wél als fiscale partners moeten worden aangemerkt.
Een andere belangrijke wijziging is er voor ongehuwd samenwonenden. Voor hen is de keuzeregeling voor het fiscale partnerschap afgeschaft. Daarmee vervallen wellicht interessante mogelijkheden, zoals de vrije verdeling van bepaalde inkomsten en aftrekposten. Maar als u een deel van 2011 een fiscale partner hebt is het zinvol om wat verder te kijken dan de neus lang is. Misschien kunt u beiden dan toch nog wel voor heel 2011 als fiscale partners kwalificeren en dan komen de mogelijkheden dus echt weer in beeld.
Gehuwden
Gehuwden worden voor de belastingen als fiscale partners aangemerkt; hetzelfde geldt overigens voor degenen die zich bij de burgerlijke stand hebben laten registreren, het zogenoemd geregistreerd partnerschap.
Bij een huwelijk in 2011 geldt het fiscale partnerschap voor de huwelijkse periode, tenzij beide partners al voor de huwelijksdatum op hetzelfde woonadres stonden ingeschreven. In dat geval gelden beiden ook in die periode als fiscale partners, mogelijk dus voor heel 2011.
Einde van het fiscale partnerschap geldt alleen bij een officiële scheiding, een scheiding van tafel en bed of een officieel verzoek tot echtscheiding of scheiding van tafel en bed. Belangrijk is wel dat in al die gevallen men in ieder geval als fiscale partners blijft aangemerkt zolang beiden op hetzelfde woonadres staan ingeschreven. Ook dan mogelijk dus nog voor heel 2011.
Voorbeeld
A is gehuwd met B. Zij besluiten uit elkaar te gaan. Op 1 mei 2011 wordt een verzoek tot echtscheiding gedaan. Op 15 augustus 2011 wordt de echtscheiding uitgesproken. In afwachting van definitieve woonruimte blijven beiden nog wel samen op hetzelfde adres ingeschreven staan. Op 1 oktober 2011 laat B zich uitschrijven. A en B zijn dan fiscale partners tot 1 oktober 2011. Zij kunnen er vervolgens overigens ook nog voor kiezen om het hele jaar als fiscale partners te worden aangemerkt, waardoor zij bepaalde inkomsten en aftrekposten vrij kunnen toedelen.
Als de uitschrijving pas plaatsvindt in 2012 zijn zij alleen al daarom heel 2011 fiscale partners. En opmerkelijk: ook in 2012 zijn zij dan voor de periode van de gezamenlijke inschrijving nog fiscale partners.
Duurzaam gescheiden leven
Vanaf 2011 wordt voor het fiscaal partnerschap geen betekenis meer toegekend aan het duurzaam gescheiden gaan leven, zolang nog geen verzoek om echtscheiding of scheiding van tafel en bed is gedaan. Dat kan er zelfs toe leiden dat duurzaam gescheiden levende echtgenoten voor de belastingen in 2010 , en misschien ook zelfs in eerdere jaren, geen fiscale partners waren en vanaf 2011 weer wel als fiscale partners worden aangemerkt. Hoe bijzonder kunnen wij het maken?
Voorbeeld
C en D zijn gehuwd, maar zijn met ingang van 1 augustus 2010 duurzaam gescheiden gaan leven. Zij staan ook op verschillende woonadressen ingeschreven. Voor 2010 zijn zij op grond van de oude regels vanaf 1 augustus 2010 geen fiscale partners meer. Zolang er nog geen aanvraag voor echtscheiding of scheiding van tafel en bed is ingediend, worden C en D echter volgens de nieuwe regeling met ingang van 1 januari 2011 weer aangemerkt als fiscale partners.
Ongehuwd samenwonenden
Ongehuwd samenwonenden worden voor de belastingen vanaf 2011 alleen nog als fiscale partners aangemerkt als zij op hetzelfde woonadres staan ingeschreven en bovendien één of meer van de volgende situaties van toepassing is.
- Zij hebben samen een notarieel samenlevingscontract.
- Zij hebben samen een kind of het kind van de ene partner is door de andere erkend.
- Zij bezitten samen een woning.
- Zij zijn samen in een pensioenregeling opgenomen.
Het fiscale partnerschap is in die situaties verplicht; de keuzemogelijkheid is dus vervallen. Sterker: de fiscus zal bij de vooringevulde gegevens ongetwijfeld al vermelden als u op basis van de nieuwe criteria een fiscale partner hebt.
Deeljaar fiscale partners
Ook bij ongehuwd samenwonenden geldt het fiscale partnerschap tevens voor de periode in het kalenderjaar waarin beide partners op hetzelfde woonadres staan ingeschreven.
Voorbeeld
E en F wonen op 1 januari 2011 ongehuwd samen en staan ook op hetzelfde woonadres ingeschreven. Als zij in de loop van 2011 een samenlevingscontract hebben gesloten zijn zij toch vanaf 1 januari 2011 fiscale partners. Ook als zij geen samenlevingscontract hebben gesloten maar bijvoorbeeld in de loop van 2011 een kind hebben gekregen zijn zij vanaf 1 januari 2011 fiscale partners.
Aftrekposten gunstig verdelen
Fiscale partners kunnen bepaalde aftrekposten geheel vrij verdelen. Dat geldt bijvoorbeeld niet alleen voor de hypotheekrente, de specifieke zorgkosten (ziektekosten, tandartskosten en dergelijke) en de giften, maar bijvoorbeeld ook voor alimentatiebetalingen. Dat kan een groot verschil uitmaken als de ene partner in een belangrijk hoger tarief valt dan de ander. De aftrekpost kan bij toerekening aan de meestverdiener een (veel) hoger belastingvoordeel opleveren. Om te beoordelen wat het gunstigste is kunt u in het aangifteprogramma de gezamenlijke gegevens laten ‘verschuiven van de een naar de ander’ om aldus te testen welke verdeling het meeste voordeel oplevert.
Er geldt één belangrijke voorwaarde voor de vrije toedeling: het is alleen mogelijk als u en uw fiscale partner het hele jaar 2011 fiscale partners zijn. Maar als u niet het gehele jaar 2011 fiscale partners bent, bijvoorbeeld omdat u beiden pas in de loop van 2011 op hetzelfde woonadres bent ingeschreven (zie hiervoor), kunt u er voor de vrije verdeling toch voor kiezen om het hele jaar als fiscale partners te worden aangemerkt. Op die manier kunt u dus toch van de vrije verdeling gebruik maken.
bron